Czy naprawdę potrzebujemy tyle środków czyszczących?

Problem

Wiele chemikaliów znajdujących się w środkach czyszczących ma właściwości żrące, może podrażniać skórę i układ oddechowy, i powodować alergie. Ośrodki toksykologiczne donoszą, że większość przypadków narażenia ludzi na niebezpieczne substancje /zatrucia jest związana z używaniem środków czyszczących. Te przypadki ostrego zatrucia często dotyczą dzieci poniżej szóstego roku życia, które przypadkowo połknęły lub rozlały środek czyszczący.

Ponadto, wielu naukowców uważa za niepokojące, że długotrwałe narażenie na działanie koktajlu chemikaliów o niskim stężeniu, takich jak te pochodzące ze środków czyszczących lub pyłów, które znajdują się w powietrzu w gospodarstwach domowych, może być niebezpieczne dla naszego zdrowia. Testy oddziaływania określonych substancji na zdrowie człowieka zazwyczaj odbywa się z zastosowaniem pojedynczych związków chemicznych. Jednak w realnym świecie, każdego dnia wszyscy jesteśmy narażeni na działanie różnych substancji chemicznych. Można zmniejszyć ryzyko ekspozycji, wybierając bezpieczniejsze produkty. Do większości czynności czyszczących w naszych domach możemy zastosować codzienne, mniej toksyczne, powszechne, niedrogie składniki, takie jak proszek do pieczenia, soda oczyszczona, ocet, sól, sok z cytryny, olej roślinny, mydło i boraks. Coraz większa liczba producentów również oferuje mniej toksyczne środki czyszczące.

Kiedy mówimy o środkach czyszczących mamy na myśli na przykład uniwersalne środki czyszczące, proszki do prania, środki do mycia naczyń, środki w spray-u do czyszczenia piekarnika, środki do czyszczenia dywanów i mebli, środki w spray-u do utrzymania czystości w kuchni, środki do czyszczenia toalet, środki do szorowania, środki do czyszczenia okien itp.

Większość produktów czyszczących zawiera różne substancje chemiczne, ponieważ spełnia szereg funkcji DODATKOWYCH do po prostu czyszczenia. Właściwie większość z tych funkcji nie jest konieczna i gdy zdecydujemy się na zakup środka czyszczącego TYLKO do czyszczenia, możemy już w ten sposób uniknąć zakupu wielu niebezpiecznych substancji chemicznych.

• Substancje czyszczące mają na celu rozłożenie cząstek „brudu” lub jego rozpuszczenie; do tego stosuje się kwasy, zasady i środki powierzchniowo czynne. Kwasy i zasady mogą powodować oparzenia skóry lub podrażnienia płuc. Środki powierzchniowo czynne są niebezpieczne dla środowiska. Substancji tych nie można w pełni uniknąć, jeśli potrzeba coś wyczyścić, ale można dokonać lepszego wyboru.
• Środki dezynfekujące używane są do „usuwania bakterii”, lecz wiele z tych chemikaliów może wywoływać negatywne skutki dla zdrowia (np. powoduje nowotwory) i wszystkie z nich niszczą środowisko, i mogą zakłócać procesy oczyszczania ścieków.
  Właściwie bakterie nie są tak niebezpieczne, jak się wydaję – wystarczy więc tylko by było utrzymywać czystość!
• Konserwanty są dodawane po to, żeby środek czyszczący nie pleśniał. Substancje te mogą mieć podobne efekty jak środki dezynfekcyjne.
  Jeśli regularnie używamy środków czyszczących, zużyjemy je długo zanim mogłyby się zepsuć. Wówczas nie potrzebujemy środków zawierających konserwanty.
• Rozpuszczalniki stosowane są do rozpuszczania substancji w środku czyszczącym. Mogą powodować zawroty głowy lub  nudności, jeśli są wdychane przez dłuższy czas. W dłuższej perspektywie, niektóre mogą powodować raka. Produkty na bazie wody, nie potrzebują innych rozpuszczalników; stąd ich stosowania można również unikać.
• Środki zapachowe są mieszaninami bardzo wielu substancji, a wiele z nich może powodować alergie lub podrażnienia płuc i skóry.
  Jeśli rzeczy są czyste, nie powinny źle pachnieć. Środki zapachowe nie są potrzebne dodatkowo!
• Rozjaśniacze optyczne stosuje się w proszkach do prania. Wiążą się z materiałem tekstylnym i zmieniają jego wygląd, ale w rzeczywistości nie usuwają brudu. Jest to sztuczka optyczna, a substancje te są niebezpieczne dla środowiska.
  To my decydujemy, czy chcemy oszukać oko kosztem środowiska czy też możemy unikać stosowania tych substancji niebezpiecznych.
• Wybielacze to zwykle bardzo agresywne związki barwiące. Wdychanie ich oparów może uszkodzić błony śluzowe; a kontakt ze skórą może spowodować poważne oparzenia.
  Agresywne wybielanie nie jest zwykle konieczne.

WIĘCEJ NA TEMAT ŚRODKÓW CZYSZCZĄCYCH

Porady & Triki

Możliwe skutki zdrowotne

Składniki czyszczące różnią się rodzajem zagrożenia dla zdrowia, jakie stwarzają. Niektóre mogą być przyczyną poważnego lub natychmiastowego zagrożenia, takiego jak podrażnienie skóry lub dróg oddechowych, łzawienie oczu lub poparzenie chemiczne, podczas gdy inne powodują przewlekłe lub długotrwałe skutki, takie jak rak. Oprócz problemów zdrowotnych istnieje też aspekt środowiskowy. Gdy chemia gospodarcza wylewana jest do kanalizacji połączonej z miejską oczyszczalnią ścieków, woda po oczyszczeniu odprowadzana jest do pobliskich cieków wodnych (z aglomeracji gdańskiej – do wód Morza Bałtyckiego). Niektóre z tych niebezpiecznych substancji chemicznych są bardzo trwałe, a więc nie ulegają procesom oczyszczania i nie rozkładają się na nieszkodliwe substancje. Raz uwolnione do wody mogą mieć negatywny wpływ na jej jakość, na ryby i inne organizmy i elementy ekosystemu.

Poniżej znajduje się tabela przedstawiająca możliwe skutki zdrowotne i środowiskowe wywoływane przez niektóre niebezpieczne substancje chemiczne stosowane w produktach czyszczących w gospodarstwie domowym.