Niebezpieczne zabawy: szkodliwe substancje w produktach dla dzieci

Od początku życia otaczają nas tysiące rzeczy wykonanych z różnych materiałów. Najpopularniejszym z nich jest PLASTIK. Z tworzyw sztucznych produkuje się nie tylko zabawki, ale też np. meble, pokrowce na materace czy inne akcesoria dla dzieci. Dlaczego najmłodsi są bardziej narażeni na substancje chemiczne, jak rozpoznać niebezpieczeństwo i zmniejszyć zagrożenie?
Większe niebezpieczeństwo dla dzieci – dlaczego?
Substancje niebezpieczne (SN) obecne w plastikowych przedmiotach mogą zaburzać pracę układu hormonalnego, osłabiać układ odpornościowy, powodować różne choroby i alergie, a nawet zakłócać rozwój dziecka.
Dzieci są bardziej narażone na ich działanie z kilku powodów:
- Powierzchnia skóry dzieci jest większa w stosunku do ich wagi oraz objętości płuc, a ich metabolizm jest szybszy w porównaniu z dorosłymi.
- Układ odpornościowy i neurologiczny dziecka (zwłaszcza niemowlęcia), wciąż się rozwija, a system detoksykacji nie funkcjonuje w pełni.
- Skóra dzieci jest cieńsza w porównaniu z dorosłymi i nie jest w pełni rozwinięta, nie może więc pełnić funkcji właściwej bariery ochronnej.
- Dzieci oddychają intensywniej, dzięki czemu mogą szybciej wdychać SN.
- Małe dzieci poznają otoczenie, wkładając rzeczy do ust i próbując, SN szybko przemieszczają się więc przez układ pokarmowy.
- Małe dzieci, w szczególności te raczkujące, są bardziej narażone na SN z materiałów podłogowych, a także z kurzu.
Dziecięce organizmy dzieci są bardziej podatne na wpływ SN, wchłanianie substancji niebezpiecznych jest szybsze, a możliwości ich pozbycia się – mniejsze.
Substancje niebezpieczne najczęściej spotykane w zabawkach i akcesoriach z tworzyw sztucznych
Ftalany
Zakłócają rozwój i układ hormonalny. Upośledzają płodność. Można je znaleźć w lalkach, pluszowych zabawkach, elastycznych elementach plastikowych i zabawkach elektronicznych. Używane jako plastyfikator w zabawkach z PWC.
Bisfenol A (BPA)
Zakłóca układ rozrodczy i hormonalny oraz zwiększa ryzyko nowotworów. Można go znaleźć w lalkach, przezroczystych plastikowych elementach, zabawkach elektronicznych.
Nonylofenol (etoksylany)
Substancja zaburzająca funkcjonowanie układu hormonalnego, trwała, gromadzi się w środowisku. Można go znaleźć w lalkach, pluszowych zabawkach, elementach plastikowych. Używany jako przeciwutleniacz do stabilizacji polimerów tworzyw sztucznych przed degradacją.
Związki cynoorganiczne
Działają drażniąco na oczy i skórę, toksycznie na układ rozrodczy, a w przypadku spożycia działają szkodliwie na ośrodkowy układ nerwowy, układ hormonalny i rozrodczy. Można je znaleźć w zastosowaniach do sztywnych zabawek (elementy plastikowe), zabawkach z PWC.
Chlorowane parafiny
Rakotwórcze, zaburzają pracę układu hormonalnego. Można je znaleźć w lalkach, elementach plastikowych, zabawkach elektronicznych. Używane również jako środek zmniejszający palność.
Większość tych substancji zaburza funkcjonowanie układu hormonalnego (związki endokrynnie czynne / EDC) – działanie jest szczególnie szkodliwe w krytycznych fazach rozwoju: niemowlęctwa, wczesnego dzieciństwa i okresu dojrzewania. EDC wiążą się z wieloma negatywnymi skutkami zdrowotnymi.
Jak rozpoznać niebezpieczeństwo i zmniejszyć narażenie?
Wybór plastikowych zabawek, mebli czy innych akcesoriów dla dzieci może być trudnym zadaniem. Oto kilka porad, które pomogą dokonać go bardziej świadomie:
- Pierwsza i najważniejsza rada – mniej znaczy więcej. Wybierz kilka zabawek, ale dobrej jakości.
- Unikaj tanich zabawek, zwłaszcza z krajów, które nie podlegają wymogom UE.
- Unikaj zabawek plastikowych o intensywnym zapachu lub lepkich. Może to świadczyć o obecności niebezpiecznych substancji (np. ftalanów). Dobrym pomysłem jest pozostawienie nowej plastikowej rzeczy (zabawki, mebla) po rozpakowaniu na kilka dni na świeżym powietrzu, aby część substancji mogła się ulotnić.
- Wszystkie zabawki w UE muszą posiadać oznakowanie zgodności CE. Samo to nie gwarantuje jednak całkowitego bezpieczeństwa. Spróbuj szukać produktów z certyfikatami ekologicznymi. W przypadku plastikowych zabawek może to być np. Nordic Ecolabel.
- Wybierz produkty z naturalnych materiałów (niebarwione drewno, eko-tekstylia, guma itp.)
- Unikaj zabawek elektronicznych – plastikowe części mogą się nagrzewać, przyspieszając emisję substancji niebezpiecznych.
- Nie pozwalaj dzieciom bawić się przedmiotami, które nie są zabawkami (urządzenia elektroniczne – np. stare telefony komórkowe, plastikowe urządzenia kuchenne, dekoracje, płyty CD itp.). Regulacje uwzględniające zawartość substancji niebezpiecznych mogą w tym przypadku nie uwzględniać użytkowania przez dzieci.
Unikanie tworzyw sztucznych, które mogą być nośnikiem niebezpiecznych substancji chemicznych, może pomóc zmniejszyć możliwe konsekwencje zdrowotne w przyszłości, dlatego bardzo ważne jest, aby podejmować świadome decyzje i dbać o zdrowie najmłodszych od samego początku.
BROSZURA: DZIECIŃSTWO BEZ NIEBEZPIECZNYCH SUBSTANCJI
CZY MAJĄC ŚWIADOMOŚĆ ZAGROŻENIA, ZMIENISZ SWOJE NAWYKI?
ODPOWIEDZ NA 6 ZAMKNIĘTYCH PYTAŃ W ANONIMOWEJ ANKIECIE: