Tworzywa sztuczne to ukryte zagrożenie dla Twojego zdrowia! Dlatego od 3 maja wspólnie z partnerami projektu ruszamy z akcją edukacyjną, która podpowie Wam, na co zwracać uwagę i jakie nawyki wprowadzić w codzienność, aby zminimalizować nagrożenie. 

Poniżej inaugurujący kampanię artykuł, przygotowany przez Martyna Futtera ze Szwedzkiego Uniwersytetu Nauk Rolniczych – partnera zrzeszonego projektu NonHazCity.

 

Tworzywa sztuczne i zawarte w nich dodatki są wszechobecne w naszym codziennym życiu.

Są w naszych domach, miejscach pracy, ubraniach i organizmach. Są wszędzie, ponieważ są wygodne i tanie. Podczas produkcji dodawane są do nich substancje chemiczne. Dzięki temu można nadać plastikom pożądane właściwości – takie jak elastyczność, trwałość i ognioodporność. Jednak ta wygoda kosztuje. Dodatki chemiczne w tworzywach sztucznych z czasem mogą migrować, szkodząc Tobie, Twoim bliskim i środowisku.

Niektóre substancje dodawane do plastiku w celu zwiększenia jego funkcjonalności, są chemicznie podobne do hormonów, które w naszym organizmie kontrolują np. głód, przyrost masy ciała i większość innych procesów biologicznych. Niepokojące jest to, że te związki chemiczne, znane jako substancje zaburzające gospodarkę hormonalną (tzw. substancje endookrynnie czynne / EDC) są również podobne do hormonów, które kontrolują rozwój nienarodzonych i małych dzieci. Jesteśmy narażeni na EDC poprzez powietrze, którym oddychamy, żywność, którą jemy, wodę, którą pijemy i rzeczy, których dotykamy.

W dzisiejszym świecie nie ma sposobu, aby całkowicie uniknąć EDC, ale dzięki pewnym mądrym wyborom konsumenckim możemy zmniejszyć naszą ekspozycję.

Prawie wszystkie tworzywa sztuczne zawierają jeden lub więcej dodatków, ale nie wszystkie dodatki mają właściwości endokrynnie czynne. I choć decydenci i prawodawcy współpracują z przemysłem w celu wycofania dodatków o znanych właściwościach EDC, ich zamienniki niekoniecznie są całkowicie bezpieczne. Ponadto my, konsumenci, nie mamy łatwego dostępu do informacji o tym, jakie dodatki są w określonych produktach, a naukowcy nie zbadali jeszcze właściwości EDC wszystkich potencjalnych dodatków.

Pomimo tego braku wiedzy istnieje wiele sposobów na zmniejszenie naszego narażenia na potencjalnie szkodliwe substancje zawarte w tworzywach sztucznych.

• Tam gdzie to możliwe, spróbuj unikać przedmiotów wykonanych z tworzyw sztucznych, zamieniając na przykład napoje w plastikowych butelkach na te w szklanych lub metalowych opakowaniach.
• Używaj przedmiotów do celów, do których zostały przeznaczone; nie podgrzewaj żywności w plastikowych pojemnikach i unikaj używania plastikowej folii do tłustych produktów, takich jak ser lub kiełbasa.
• Uzyskaj informacje – istnieje wiele witryn internetowych i innych zasobów, które mogą pomóc w dokonywaniu zdrowych wyborów.
• Bądź proaktywny, niekupowanie plastikowych przedmiotów to niewielki, ale wyraźny sygnał na rynku, że zmiana jest potrzebna.

W kampanii skupiamy się na 5 obszarach: odzieży, artykułach sportowych, wyposażeniu wnętrz, zabawkach i materiałach mających ​​kontakt z żywnością.

Wybraliśmy te obszary, ponieważ są one potencjalnie znaczącymi źródłami narażenia na EDC i w ich obrębie można podjąć konkretne działania w celu zmniejszenia narażenia siebie, swojej rodziny i środowiska.

• Substancje niebezpieczne używane w odzieży, takie jak barwniki i wybielacze, mogą być szkodliwe. Nanosrebro i inne biocydy, które zabijają bakterie i usuwają zapachy z odzieży, zwłaszcza sportowej, mogą wydawać się atrakcyjne, ale mogą też migrować i szkodzić środowisku.
• Wiele artykułów sportowych zawiera duże ilości dodatków do tworzyw sztucznych, które zapewniają elastyczność lub trwałość. Mogą one wypłukiwać się podczas użytkowania lub zostać wchłonięte przez naszą skórę podczas ćwiczeń.
• Wiele plastikowych przedmiotów w domu zawiera dodatki, które są emitowane do powietrza, którym oddychamy.
• Zachowaj szczególną ostrożność w przypadku dzieci – stare zabawki często zawierają więcej szkodliwych dodatków niż nowe. Niemowlęta odkrywają świat, wkładając wiele przedmiotów do ust, dlatego powinniśmy być szczególnie ostrożni wobec plastikowych przedmiotów, z którymi mają kontakt.
• Dodatki w materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością, takie jak plastikowe pojemniki i folia, mogą przedostawać się do żywności lub napojów, które później spożywamy.

Oprócz tych 5 obszarów przyjrzymy się również biotworzywom.

Obecnie prawie wszystkie tworzywa sztuczne są wytwarzane z produktów rafinacji paliw kopalnych. W niektórych przypadkach istnieją alternatywne rozwiązania oparte na materiałach roślinnych, takich jak biotworzywa lub bawełna zamiast tkaniny syntetycznej. Mogą być bardziej przyjazne dla klimatu niż produkty wytwarzane z paliw kopalnych, ale wiele z nich stwarza te same problemy, co tradycyjne tworzywa sztuczne – mogą zawierać dodatki EDC i mogą być trudne w recyklingu.

Zmiana nie zawsze jest łatwa, ale jest możliwa. Mamy nadzieję, że dzięki tej kampanii dostarczymy Wam nowych pomysłów i wiedzy nie tylko o tym, jak chronić zdrowie (własne oraz innych) i środowisko.

Kampania jest oficjalnym partnerem wydarzenia EU GreenWeek 2021.